Bánh hồng là món ăn đơn sơ mộc mạc, gần gũi của người dân Bình Định nhưng không kém phần cầu kỳ, thể hiện được sự khôn khéo của người làm bánh.
Vật liệu chính để làm bánh cũng đơn giản chỉ là gạo nếp, đường và dừa tươi. Để bánh ngon, người làm sẽ chọn gạo nếp ngự hoặc nếp mới để bảo đảm đủ độ dẻo, thơm.
Sau khi ngâm qua một đêm, gạo nếp sẽ được nghiền thành bột nước, ép ráo nước thành từng cục bột để mang đi luộc. Khâu luộc bột là quan trọng nhất khi làm bánh hồng, yêu cầu độ khéo léo của người làm, để canh lửa sao cho bột chín tới, không bị sống, vón cục ở trong hay chảy nhão. Khi bột chín, người làm vớt bột cho vào chảo đường đang đun, đổ cả cùi dừa tươi đã bào thành sợi nhỏ vào cùng. Người nấu phải đảm bảo khuấy nhanh, đều tay để bột, dừa và đường quyện vào nhau. Khi bột chín, đổ bột từ chảo ra khuôn đã được rải sẵn bột nếp khô, cán bánh theo khuôn hình vuông với độ dày khoảng ba, bốn cm rồi rải thêm một lớp mỏng manh bột nếp khô lên bề mặt, đợi bánh nguội là có thể sử dụng được.
Bánh hồng khi thưởng thức sẽ có độ mềm mỏng, mang mùi thơm đặc trưng của gạo nếp, vị ngọt của đường, lại thêm nhân dừa tươi giòn giòn, bự bùi thu hút vị giác. Vì có nhân dừa tươi, bánh chỉ bảo quản được nhiều nhất là năm ngày, nên cũng không thích hợp với hành trình xa.
Nhiều người ở Tam Quan nói rằng, cái tên bánh hồng chỉ đơn giản là một màu sắc đặc trưng của bánh. Thay vì màu trắng đục của bột nếp nấu chín, những người làm bánh đã biến hóa thêm màu hồng, màu xanh của gấc, lá dứa…vào bánh, làm cho món ăn được bắt mắt hơn.
Nhưng cũng có ý kiến cho rằng, vì làm trong mỗi dịp đám cưới, đám hỏi ở vùng đất này, nên loại bánh này cùng với tấm thiệp hồng đều mang ý nghĩa là loại bánh báo tin vui.
“Công đâu công uổng công thừa/Công đâu gánh nước tưới dừa Tam Quan” (ca dao). Từ trái dừa, phụ nữ địa phương đã làm nên nhiều loại bánh đặc sản như bánh hồng, bánh tráng nước dừa, bánh phu thê... Trong số đó, bánh hồng được xem như món bánh tiện dụng, đơn giản nhưng tinh tế nhất.
Chỉ cần ghé vấp ngã tư Tam Quan (trên quốc lộ 1A) hay bên hông chợ Tam Quan (Bình Định), khách sẽ đơn giản mua được ổ bánh hồng mềm mỏng thơm phức hương nếp mới. Bà Nguyễn Thị Ngọc Mai (55 tuổi), chủ một quán bánh hồng cho biết: “Loại bánh này dễ nhưng khó. Làm ngày nào là phải bán hết ngày đó vì chỉ bảo quản được khoảng 5 ngày”.
33 năm về làm dâu là 33 năm bà Mai gắn bó với món bánh chỉ có ở Tam Quan. Bà bỏ nhỏ: “Bánh hồng là vật phẩm biểu tượng cho tính cách của phụ nữ xứ dừa miền Trung này. Nó yêu cầu người làm phải chịu thương chịu thương chịu khó, khôn khéo”. Không khéo sao được khi ngay từ khâu chọn vật liệu, họ đã phải tinh mắt, nhanh tay. Dừa phải là loại sỏi xanh tươi rói. Nếp phải là loại nếp ngự cao dẻo thơm có tiếng. Bột nếp đã hấp cho vào máy quay khoảng nhì tiếng đồng hồ cùng dừa sợi và lượng đường vừa phải. Bên dưới để than lửa riu riu cho tới khi khuôn bánh tỏa mùi thơm dịu dàng, thanh thoát.
Không phải tự nhiên nhưng món ăn chơi này lại được chọn cho dịp lễ tết, nhất là cưới hỏi. Gọi là bánh hồng nhưng lại có màu trong trắng. “Là chữ hồng trong hồng duyên, hồng phận”, bà Mai giải thích. Cái dẻo của nếp pha lẫn cái giòn sừng sực của dừa và độ thanh tao của đường tạo vị ngon đặc trưng khó lẫn cho bánh hồng. Độ kết dính này tạo liên tưởng tới tình cảm vợ chồng. Chọn bánh để gửi vào đó những hy vọng về mối tơ duyên keo sơn, bền chặt...
Giá : 60/ ổ bánh 500gr
Xem thêm: Cách làm món bánh hồng Quy Nhơn ngay tại nhà cực dễ
